Καλή… εβδομάδα !

Χα !

Σας την έσκασα !

Περιμένατε καλή χρονιά και σου- ξου μου – ξου..;

Ε, λοιπόν πάνε αυτά !  Φετινά μεν – ξινά σταφύλια ,δε!!!

Φτάσαμε ήδη στις 30 του Γενάρη, κυρίες και κύριοι, κι ο χρόνος τρέχει !

Από εβδομάδα σε εβδομάδα, μέρα με τη μέρα, από Δευτέρα σε Τρίτη, από Πέμπτη σε Παρασκευή … ωωωωωωπ Κυριακή… ξανά Δευτέρα…!

Όχι, δεν θέλω να σας αγχώσω! Το πρώτο θέμα μου για φέτος θα είναι απλώς οι μέρες και τα ονόματα τους !

Απλώς; Τελικά μόνο απλό δεν ήταν να βγάλω άκρη με τα τόσα που διαβάζω έξι νύχτες τώρα. Ας τα πάρουμε όμως όλα από την αρχή !

Φοιτήτρια στη σχολή ανακάλυψα ότι στα ιταλικά, τα ονόματα των 5 ημερών, πλην δηλαδή του σαββατοκύριακου, παίρνουν τα ονόματα τους από 5 ουράνια σώματα  και συγκεκριμένα :

                       η Δευτέρα από τη Σελήνη             = Luna      = lunedì

      η Τρίτη από τον Άρη                    = Marte      = martedì

                       η Τετάρτη από τον Ερμή              = Mercurio  = mercoledì

      η Πέμπτη από τον Δια                  = Giove      = giovedì        

και η Παρασκευή από την Αφροδίτη   = Venere    = venerdì

                                                           (σχήμα Ι )

Τι υπέροχη πληροφορία! Ένα είδος αλατοπίπερου για ένα ανιαρό πιάτο! Είναι εκείνες οι ωραίες στιγμές του μαθήματος που δεν παραδίδεις απλά 7 λέξεις για ανάγνωση / αποστήθιση / αντιγραφή / ορθογραφία, αλλά μεταφέρεις και μια παράδοση αιώνων που κατοικεί μέσα σ’ αυτές κι έτσι τα τόσο χιλιοειπωμένα και χιλιοακουσμένα αυτά ονόματα παίρνουν άλλη γεύση μέσα στο στόμα σου την ώρα που τα προφέρεις…

Από τότε, κατά την παράδοση του συγκεκριμένου κεφαλαίου, έκανα πάντα μια μικρή αναφορά στην πληροφορία αυτή με μεγάλο καμάρι, και στην πορεία, με μεγάλη έκπληξη γιατί, κανείς από τους μαθητές μου, ούτε και οι ενήλικες δεν το είχαν ξανακούσει, αφού αυτό πάνω κάτω συμβαίνει και στις άλλες γλώσσες που λίγο-πολύ μαθαίνουμε (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά).

Οι μαθητές μου δεν έκαναν τίποτα περισσότερο απ’ ότι έκανα κι εγώ τόσα χρόνια.  Απολάμβαναν το ανιαρό πιάτο που τους σέρβιρα με μπόλικο αλατοπίπερο και έπειτα πηγαίναμε οοοοοόλοι μαζί στο επόμενο κεφάλαιο! Μέχρι που…

Μέχρι που το καλοκαίρι διάβασα το «Μυστικά και παράδοξα - Η άγνωστη σημασία της μούντζας και άλλες ιστορίες» . Περίεργο βιβλίο! Από τα εικοσιτέσσερα  κεφάλαια του ξεχώρισα την «Ιστορική προέλευση της εβδομάδας» στο οποίο θέτονταν  μια σειρά από ερωτήματα για την καθιέρωση αυτής της μονάδας χρόνου που καθορίζει τόσο πολύ τη ζωή μας και που τελικά πολύ λίγα γνωρίζουμε κι άρχισα ξανά να αναρωτιέμαι. 

α) Υπήρχε πάντα αυτή η διαίρεση του χρόνου;

β) Αν όχι, από ποιους καθιερώθηκε…

γ) … και πότε ;

δ) Ποιες άλλες γλώσσες, εκτός από τα ελληνικά, χρησιμοποιούν για τα ονόματα των ημερών τα τακτικά αριθμητικά;

ε) Και τέλος, στις υπόλοιπες γλώσσες με ποια κριτήρια έγινε η ακολουθία των ημερών, δηλ. γιατί να λέμε lunedì, martedì, mercoledì κτλ, και όχι mercoledì, lunedì, martedì, κτλ;

Τις τελευταίες μέρες λοιπόν, ψάχνω. Κι όσο ψάχνω, βρίσκω. Κι όσο βρίσκω, τόσο γράφω. Άπειρες οι πληροφορίες και θα προσπαθήσω να είμαι όσο πιο κατανοητή και σύντομη γίνεται.

Το βιβλίο μου όπως και οι πρώτες αναζητήσεις στο διαδίκτυο με διαβεβαίωναν ότι η επταήμερη ¹ εβδομάδα καθιερώθηκε από το εβραϊκό ημερολόγιο καθώς ο αριθμός επτά είχε πρωταρχική σημασία στα ήθη και τις θρησκευτικές πράξεις των Εβραίων, επειδή συσχετιζόταν με τη δραστηριότητα του δημιουργού Θεού και την ιερή ανάπαυση του. Οι πρώτες  επίσημες ιστορικά αναφορές για την επταήμερη εβδομάδα γίνονται σε εβραϊκά κείμενα τουλάχιστον 1000 χρόνια πριν τον Ιησού πράγμα που σημαίνει ότι η ελάχιστη ηλικία της εβραϊκής επταήμερης εβδομάδας είναι τουλάχιστον 2.0…17 χρόνια!

Όλα καλά μέχρι εδώ και πολύ λογικά. Αν πεταχτούμε όμως και λίγο παραδίπλα θα συναντήσουμε κι έναν άλλο λαό, τους Σουμέριους που χρονολογούνται από το 6000 π.Χ. παρακαλώ!!! Οι Σουμέριοι είχαν ήδη ημερολόγιο, αρχικά σεληνιακό ² κι έπειτα ηλιοσεληνιακό και είχαν ήδη χωρίσει την ώρα σε 60’ και τα λεπτά σε 60 δευτερόλεπτα. Επίσης είχαν παρατηρήσει και τις κινήσεις των πλανητών. Στις ανασκαφές στη Νινευή, βρέθηκαν αποσπάσματα μεγάλου αστρονομικού έργου το οποίο αποτελείτο από 72 πινακίδες και το οποίο πιθανόν να γράφτηκε από τους ιερείς-αστρονόμους του θεού Βήλου (BEL) για τον βασιλιά Σαργών τον Α' , μεταξύ του 2637 και 2582 π.Χ. Στον καιρό του απ’ ότι φαίνεται, υιοθετήθηκε και η χρονική μονάδα της επταήμερης εβδομάδας, αρχικά ως κάποια υποδιαίρεση του σεληνιακού μήνα αφετέρου εξ αιτίας του διττού ρόλου των επιστημόνων της εποχής.

Τι θέλω να πω; Οι αστρονόμοι που μελετούσαν τον ουρανό είπαμε ότι ήταν και ιερείς. Τα επτά ουράνια σώματα που μπορούσαν να παρατηρήσουν με γυμνό μάτι ήταν για αυτούς θεότητες ή εκφάνσεις θεοτήτων και επηρέαζαν ο καθένας με τη σειρά του την κάθε μέρα. Ενδεχομένως να τους αφιέρωσαν το όνομα τους στην κάθε μέρα για να τους τιμούν και να τους λατρεύουν.

Με ποιον τρόπο όμως ο κάθε πλανήτης την «επηρέαζε» και γιατί επικράτησε την κάθε συγκεκριμένη μέρα;

Σύμφωνα με τον Κάσσιο Δίων,  έναν Ρωμαίο ιστορικό ελληνικής καταγωγής, που έζησε περίπου το 155 με 235 μ.Χ. τα ουράνια αυτά σώματα μπήκαν σε μια συγκεκριμένη  σειρά με βάση την ταχύτητα που «έτρεχαν» στον νυχτερινό ουρανό ξεκινώντας από τον πιο αργό και τελειώνοντας στον πιο γρήγορο. 

 

Άρα, η σειρά διαμορφώθηκε ως εξής: Κρόνος - Δίας - Άρης (οι πλανήτες που βρίσκονταν πίσω από τη Γη και κινούνται πιο αργά ) - Ήλιος (μην ξεχνάμε ότι κατά τις αντιλήψεις  της εποχής η Γη δεν κινείται! ) – Αφροδίτη - Ερμής (οι πλανήτες πιο κοντά στον ήλιο, άρα και πιο γρήγοροι) – Σελήνη το πιο κοντινό στη Γη ουράνιο σώμα!). 

Θεωρούσαν επίσης, ότι η κάθε μια από τις 24 ώρες κυριαρχούνταν από έναν πλανήτη και έτσι η κάθε μέρα έπαιρνε το όνομα της από τον πλανήτη που κυριαρχούσε την πρώτη ημέρα του 24ωρου και για τους Σουμέριους - πολύ σημαντικό ! - η πρώτη ώρα της ημέρας³ ήταν η πρώτη ώρα μετά τη δύση του Ήλιου.

	αρχή	αρχή	αρχή	αρχή	αρχή	αρχή	αρχή
	1η μέρας	2η μέρας	3η μέρας	4η μέρας	5η μέρας	6η μέρας	7η μέρας
ώρα	πλανήτης	πλανήτης	πλανήτης	πλανήτης	πλανήτης	πλανήτης	πλανήτης
1η	Κρόνος	Ήλιος	Σελήνη	Άρης	Ερμής	Δίας	Αφροδίτη
2η	Δίας	Αφροδίτη	Κρόνος	Ήλιος	Σελήνη	Άρης	Ερμής
3η	Άρης	Ερμής	Δίας	Αφροδίτη	Κρόνος	Ήλιος	Σελήνη
4η	Ήλιος	Σελήνη	Άρης	Ερμής	Δίας	Αφροδίτη	Κρόνος
5η	Αφροδίτη	Κρόνος	Ήλιος	Σελήνη	Άρης	Ερμής	Δίας
6η	Ερμής	Δίας	Αφροδίτη	Κρόνος	Ήλιος	Σελήνη	Άρης
7η	Σελήνη	Άρης	Ερμής	Δίας	Αφροδίτη	Κρόνος	Ήλιος
8η	Κρόνος	Ήλιος	Σελήνη	Άρης	Ερμής	Δίας	Αφροδίτη
...	...	...	...	...	...	...	...
21η	Σελήνη	Άρης	Ερμής	Δίας	Αφροδίτη	Κρόνος	Ήλιος
22η	Κρόνος	Ήλιος	Σελήνη	Άρης	Ερμής	Δίας	Αφροδίτη
23η	Δίας	Αφροδίτη	Κρόνος	Ήλιος	Σελήνη	Άρης	Ερμής
24η	Άρης	Ερμής	Δίας	Αφροδίτη	Κρόνος	Ήλιος	Σελήνη

Αν τώρα αντικαταστήσετε το όνομα του πλανήτη της πρώτης σειράς του πίνακα με την αντίστοιχη μέρα στο σχήμα Ι, τότε θα δείτε με την σειρά τις πέντε ημέρες της εβδομάδας στην ιταλική γλώσσα ⁴ !!!

	Κρόνος	Ήλιος	Σελήνη	Άρης	Ερμής	Δίας	Αφροδίτη
	saturno	sole	luna	marte	mercurio	giove	venere
	sabato	domenica	lunedi	martedi	mercoledi	giovedi	venerdi

Μα είναι καταπληκτικό!

(Μέχρι εδώ όλα καλά; Οσοι καταλαβαμε χορέυουμε, οπως εκανα κι εγω φτανοντας στη λυση του μυστηριου! )

Από κει και πέρα το νερό μπήκε στο αυλάκι. Το σύστημα αυτό μεταλαμπαδεύτηκε στον επόμενο κυρίαρχο λαό της περιοχής, τους Βαβυλώνιους κι έτσι φτάσαμε περίπου στον 7^ο αιώνα π.Χ. Οι Βαβυλώνιοι με τη σειρά τους γύρω στο 600 π.Χ, διαδίδουν την έννοια της εβδομάδας ανατολικά, στην Κίνα, κι από κει στην Κορέα, στην Ιαπωνία και στο Θιβέτ ⁵.

Αντίθετα, προς τη Δύση  έρχεται πολύ αργότερα, μάλλον κάπου στα ελληνιστικά χρόνια. Για άλλη μια φορά πάντως οι «ειδικοί» (ανθρωπολόγοι , ιστορικοί και γλωσσολόγοι), συγκλίνουν στο ότι οι Ινδοευρωπαίοι μέχρι τότε, δεν φαίνεται να είχαν μια σταθερή ενδιάμεση μονάδα μετρήσεως του χρόνου μεταξύ του μήνα και της ημέρας ⁶.

Στην αρχαία Ελλάδα για παράδειγμα, κάθε περιοχή είχε δικό της ημερολόγιο, σε όλα όμως ο κάθε μήνας ξεκινούσε με την εμφάνιση της νέας σελήνης και αυτή η πρώτη ημέρα του μήνα λεγόταν «νουμηνία» (δηλ. νέος μήνας ⁷). Σε κάποια - λιγοστά όμως- ημερολόγια, οι ημέρες 2 έως 30 ονομάζονταν με τη σειρά «δεύτερη», «τρίτη» κτλ. Στα περισσότερα όμως ο μήνας χωριζόταν σε τρία δεκαήμερα και οι ημέρες ονομάζονταν με βάση το δεκαήμερο στο οποίο ανήκαν.

1ο Δεκαήμερο	2ο Δεκαήμερο	3ο Δεκαήμερο
Νουμηνία	1η επί δεκάδι	1η επί εικάδη ή 10η απιόντος
2η ισταμένου	2η επί δεκάδι	2η επί εικάδη ή 9η απιόντος
3η ισταμένου	3η επί δεκάδι	3η επί εικάδη ή 8η απιόντος
4η ισταμένου	4η επί δεκάδι	4η επί εικάδη ή 7η απιόντος
5η ισταμένου	5η επί δεκάδι	5η επί εικάδη ή 6η απιόντος
6η ισταμένου	6η επί δεκάδι	6η επί εικάδη ή 5η απιόντος
7η ισταμένου	7η επί δεκάδι	7η επί εικάδη ή 4η απιόντος
8η ισταμένου	8η επί δεκάδι	8η επί εικάδη ή 3η απιόντος
9η ισταμένου	9η επί δεκάδι	9η επί εικάδη ή 2η απιόντος ή Ένη και νέα
10η ισταμένου	εικάς	Ένη και νέα

Τα χρόνια περνούν κι ο κάθε λαός τοποθετεί στα βαβυλωνιακά ονόματα των πλανητών τα αντίστοιχα της δικής του γλώσσας. Πρώτα οι Έλληνες, μάλλον κατά την εποχή του Αλέξανδρου, έπειτα οι τρομεροί αντιγράφεις τους, οι Ρωμαίοι, που ανέλαβαν την επόμενη αυτοκρατορία και διέδωσαν την πλανητική εβδομάδα σε όλη την Ευρώπη, και τέλος τα νεοτέρα φύλλα με τα ονόματα των θεών της σκανδιναβικής μυθολογίας τους. 

Βαβυλώνιοι	Έλληνες	Ρωμαίοι	Σκανδιναβοί
Ninurta	Κρόνος	Saturno
Shàmash	Ήλιος	sole
Sin	Σελήνη	Luna
Nergàl	Άρης	Marte	Tyr / Tiw
Nabu	Ερμής	Mercurio	Odin / Wōden
Mardùk	Δίας	Giove	Thor
Ishtàr	Αφροδίτη	Venere	Freyja

Και τα χρόνια όλο και περνούν κι ο κόσμος αλλάζει ξανά! Οι πρώτοι που ασπαστήκαν τον Χριστιανισμό - μην ξεχνιόμαστε και κυρίως μπερδευόμαστε! - ήταν Ισραηλίτες οι οποίοι πάρα τη μεταστροφή τους στη νέα θρησκεία, εξακολούθησαν να διατηρούν ορισμένα έθιμα της παλιάς τους πίστης όπως τη σπουδαιότητα του Σαββάτου που σύντομα αντικαταστάθηκε από την σπουδαιότητα της Κυριακής.Πέραν αυτής της αλλαγής δεν υπήρξε καμία άλλη διαφοροποίηση στον κύκλο των επτά ημερών που συνέχισε να ισχύει και στη νέα θρησκεία, και  επιβλήθηκε αυτούσιος με την απλή αρίθμηση των ημερών ⁸ σε όλο τον ορθόδοξο και ισλαμικό χώρο για να εξαλειφθεί κάθε τι το "ειδωλολατρικό". Στην Δύση όμως  επιβίωσαν οι αρχαίες ονομασίες μέχρι και σήμερα με εξαιρέσεις στην ονομασία της Κυριακής και του Σαββάτου.

Ιταλικά	Ισπανικά	Γαλλικά	Αγγλικά	Γερμανικά
lunedì	lunes	lundi	Monday	Montag
martedì	martes	mardi	Tuesday	Dienstag
mercoledì	miércoles	mercredi	Wednesday	Mittwoch
giovedì	jueves	jeudi	Thursday	Donnerstag
venerdì	viernes	vendredi	Friday	Freitag
sabato	sábado	samedi	Saturday	Samstag
domenica	domingo	dimanche	Sunday	Sonntag

Σήμερα η μόνη γλώσσα μη ορθόδοξου χριστιανικού δόγματος, που ακολουθεί την εκκλησιαστική ονομασία των ημερών Δευτέρα, Τρίτη … Κυριακή) είναι η πορτογαλική. 

Ελληνικά	Πορτογαλικά	Ρωσικά	σημασία στα Ρωσικά
Δευτέρα	segunda-feira	ponedelnik	μετά την αργία
Τρίτη	terça-feira	vtornik	δεύτερη
Τετάρτη	quarta-feira	sreda	μεσαία
Πέμπτη	quinta-feira	chetverg	τέταρτη
Παρασκευή	sexta-feira	pyatnitsa	πέμπτη
Σάββατο	sabado	subbota	Σάββατο
Κυριακή	domingo	voskresenye	Ανάσταση

Από τον 7^ο αιώνα μ.Χ. ο Μωαμεθανισμός ανέλαβε την εξάπλωση της εβραϊκής εβδομάδας στον μουσουλμανικό κόσμο, κι όπως οι χριστιανοί επέλεξαν την Κυριακή για ιερή μέρα, οι μουσουλμάνοι επέλεξαν την Παρασκευή – και οι δυο ωστόσο σε άμεση επαφή με την προγονική ημέρα του Σαββάτου….

Φτάνοντας στο τέλος να πω δυο πράγματα ακόμη που θεωρώ σημαντικά :

1.   Επικεντρώθηκα κυρίως στο θέμα της εβδομάδας αλλά διάβασα πάρα πολλά σχετικά με τους πρώτους μαθηματικούς και αστρολόγους. Εσκεμμένα άφησα απ’ έξω τους θαυμαστούς Αιγύπτιους γιατί ενώ είχαν το αρτιότερο ετήσιο ημερολόγιο ήδη από το 2400 π.Χ. δεν επηρέασαν μάλλον την εξέλιξη της εβδομάδας. Αν κάνω λάθος, παρακαλώ διορθώστε με….!

2.   Εξαιτίας της άμεσης σύνδεσης της εβδομάδας με τον Χριστιανισμό και εν γένει με τις τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, κατά το πρόσφατο παρελθόν έγιναν δυο απόπειρες να αντικατασταθεί η επταήμερη εβδομάδα από άλλες διαφορετικής διάρκειας.

Η πρώτη έγινε με τη Γαλλική επανάσταση, το 1793, όπου θεσπίστηκε η κοσμική εβδομάδα των 10 ημερών, η "δεκάδη" και έπεσε στο κενό μαζί με την Πρώτη Δημοκρατία της Γαλλίας το 1805, και η δεύτερη στην Ε.Σ.Σ.Δ. με το Επαναστατικό ημερολόγιο που ίσχυσε από το 1929 μέχρι το 1940, και όριζε για κάθε μήνα 5 εξαήμερες εβδομάδες.

Η έρευνα μου ήταν μεγάλη, κράτησε πραγματικά 6 νύχτες, και δεν αρκέστηκα σ’ ένα απλό copy-paste. Υπάρχει μια πληθώρα άρθρων που δεν υπογράφεται από κανέναν και πολύ συχνά δεν υπάρχουν παραπομπές. Χρησιμοποίησα από όλα αυτά μόνο όσες πληροφορίες μπόρεσα να τεστάρω και σε αλλά κείμενα και μόνο αφού μου ήταν όλα πολύ κατανοητά. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτό κι αυτό τα οποία θεωρώ παραπλανητικά σε σχέση με την ελληνική γλώσσα, αφού πουθενά δεν βρήκα παρόμοιες πληροφορίες. Αν κάποιος όμως γνωρίζει κάτι σχετικό, θα με ενδιέφερε πολύ να το μάθω.

Τώρα λέω να πάω για ύπνο ! Αύριο Δευτέρα…

Είπαμε ο χρόνος τρέχει!

Απολαύστε τον !

Παραπομπές:

1.  Ανθρωπολόγοι, λέει, (και όχι οι ιστορικοί, άρα μιλάμε για πολύ πολύ πολύ παλιά, ίσως και πριν το 1000 π.Χ !) έχουν παρατηρήσει ότι σε διάφορες αρχαίες κοινωνίες  η «εβδομάδα» σαν χρονική μονάδα ποίκιλε από τρεις μέχρι και οκτώ ημέρες και ότι πολύ συχνά η λέξη που χρησιμοποιούνταν για την εν λόγω περίοδο συμπίπτει με τη λέξη για την «ημέρα της αγοράς (ή της εμποροπανήγυρης)», πράγμα που σημαίνει ότι η εν λόγω έννοια αναπτύχθηκε για οικονομικούς λόγους. Πολύ ενδιαφέρον! Οκταήμερη εβδομάδα φαίνεται ότι είχαν και οι Ρωμαίοι μέχρι την εποχή του Οκταβιανού.

2. Η περιφορά της Σελήνης  γύρω από τη Γη, διαρκεί 29,53 ημέρες. Στα πρώτα ημερολόγια, τα λεγόμενα σεληνιακά, ο κάθε ένας μήνας από τους 12 του χρόνου, είχε 29 ή 30 ημέρες , άρα σύνολο 348 με 360 μέρες το πολύ. Το υπόλοιπο διάστημα μέχρι τις 365 μέρες που έπρεπε να έχει κανονικά ένα έτος, το κάλυπταν είτε με παράταση του ίδιου του μήνα. είτε με παρεμβολές ενός 13^ου μήνα…!

3. Από λαό σε λαό και από ιστορική σε ιστορική εποχή υπάρχουν πολύ μεγάλες αποκλίσεις ανάμεσα  στο ποιά ήταν η πρώτη ώρα της μέρας (π.χ. για τους βυζαντινούς η πρώτη ώρα της μέρας  είναι η 6^η πρωινή) ή ακόμη και η πρώτη μέρα του χρόνου (πχ. για τους Αιγύπτιους ο χρόνος άλλαζε κατά τη διάρκεια του δικού μας Ιούλιου..

4. Η αντιστοιχία μέρας πλανήτη ισχύει ακόμη και σήμερα για όσους συμβουλεύονται τα ζώδια και τα άστρα ! 

5. Έχει ενδιαφέρον ότι εκατοντάδες χρόνια μετά, το 16ο αιώνα, όταν οι Ιάπωνες ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με τους Ευρωπαίους διαπίστωσαν έκπληκτοι ότι τα δικά τους ονόματα για τις ημέρες  της εβδομάδας αντιστοιχούσαν στα αγγλικά και μάλιστα διατηρούσαν πιστότερα τις αρχικές βαβυλωνιακές έννοιες καθώς στην αγγλική εβδομάδα είχαν εν τω μεταξύ παρεισφρήσει ονόματα της σκανδιναβικής μυθολογίας.

6. Όντως, η λέξη  εβδομάς και αντίστοιχοι όροι των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών (λ.χ. λατ. septimāna) συναντώνται από την ελληνιστική / χριστιανική εποχή και μετά.

7. Μια άλλη ονομασία για τη θεά Σελήνη ήταν Μήνης απ’ όπου προέρχεται και η λέξη «μήνας».

8. Εφόσον το Σάββατο αποτελούσε σημείο αναφοράς στο εβραϊκό ημερολόγιο, εύκολα κατανοούμε γιατί οι υπόλοιπες ημέρες κατονομάζονταν (στην Ελληνιστική Κοινή) με αυτήν ως επίκεντρο: μία σαββάτων, δευτέρα σαββάτων, τρίτη σαββάτων…, ενώ η ημέρα πριν από το Σάββατο αποκλήθηκε αρχικώς προσάββατον και κατόπιν παρασκευή «προετοιμασία (για το Σάββατο)».

Στα ιταλικά, η λέξη parascevi διατηρείται ακόμη και σήμερα για να δηλώσει την Μ. Παρασκευή !

Πηγές:

-      Μυστικά και παράδοξα - Η άγνωστη σημασία της μούντζας και άλλες ιστορίες, εκδόσεις Αρχέτυπο

-      Ιστορία της ανθρωπότητας, 2^ος τόμος  από την UNESCO- 1970

-      Μικρή ιστορία του κόσμου του Gombrich H. Ernst, Πατάκης 2012

Για το γρηγοριανό και ιουλιανό ημερολόγιο 

Τα πινακάκια των γλωσσών εδώ κι εδω 

Πολύ συμπαθητικό άρθρο : 

Πύλη για την ελληνική γλώσσα 

Μια μικρή λεπτομέρεια για το όνομα Κάσιος Δίων που μου φάνηκε αληθοφανης!

Για την κίνηση των πλανητών εδώ κι εδώ

συνοδικός και αστρικός μήνας

Διάφορα στα ιταλικά :

https://it.wikipedia.org/wiki/Sequenza_dei_giorni_della_settimana

http://www.robertosorgo.it/Religioni/settimana.htm

http://dareagle.altervista.org/origine-giorni-della-settimana/

http://www.focus.it/natura/come-sono-nati-i-nomi-dei-giorni-della-settimana